Τι Είναι η Δ.Ε.Π.-Υ;
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας γνωστή στη διεθνή βιβλιογραφία ως ADHD (Attention-Deficit Hyperactivity Disorder) είναι μια νευροσυμπεριφορική διαταραχή, η οποία εμφανίζεται στην παιδική ηλικία και σε σημαντικό ποσοστό στα χρόνια της ενήλικης ζωής με χαρακτηριστικά που μεταβάλλονται όμως λόγω της ωρίμανσης του ατόμου. Πρόκειται για μία από τις πιο συχνά εμφανιζόμενες διαταραχές της παιδικής ηλικίας με κύρια χαρακτηριστικά την διάσπαση προσοχής, την παρορμητικότητα και την υπερκινητικότητα.
Οι γονείς των παιδιών με ΔΕΠ-Υ απευθύνονται συνήθως στους ειδικούς κατά τα πρώτα χρόνια της ένταξης του παιδιού τους στις σχολικές μονάδες, λόγω των απαιτήσεων για συμμόρφωση στους κανόνες, για διατήρηση της προσοχής και οργάνωση. Εμφανίζεται συχνότερα στα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια και η αιτιολογία της δεν είναι ακόμα απόλυτα ακριβής. Φαίνεται όμως πως γενετικοί παράγοντες συντελούν στην εμφάνιση της διαταραχής. Επιπλέον δομικές, μεταβολικές και λειτουργικές διαφορές εντοπίζονται στον εγκέφαλο των παιδιών με ΔΕΠΥ. Στοιχεία όπως ο ελλιπής γονεϊκός έλεγχος και η ασταθής δομή μιας οικογένειας μπορούν να συμβάλλουν στην επιδείνωσή της αλλά όχι να την προκαλέσουν.
Υπάρχουν τρεις κατηγορίες που χωρίζονται βάση των χαρακτηριστικών που έχουν τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ:
1. Ο απρόσεκτος τύπος
- δυσκολεύεται να συγκεντρώσει την προσοχή του στις εργασίες, στο παιχνίδι και στις δραστηριότητες με συγκεκριμένο πλαίσιο συμμετοχής
- κάνει λάθη απροσεξίας και δε δίνει σημασία στις λεπτομέρειες
- φαίνεται σαν να μην ακούει
- δυσκολεύεται στην ολοκλήρωση εργασιών και στην ακολουθία εντολών
- αποσπάται εύκολα από άλλα ερεθίσματα στο χώρο
- ξεχνά να διεκπεραιώσει μια δουλειά και αποφεύγει εκείνες που σχετίζονται με πνευματική προσπάθεια
- χάνει τα πράγματά του και δεν οργανώνεται ανάλογα με τις απαιτήσεις
2. Ο υπερκινητικός/ παρορμητικός τύπος
- Βρίσκεται διαρκώς σε κίνηση, τρέχει και σκαρφαλώνει
- Κινεί συνεχώς τα χέρια και τα πόδια του
- Δυσκολεύεται να παραμείνει καθιστός σε μία θέση, στριφογυρίζει στην καρέκλα και συχνά σηκώνεται από αυτή
- Μιλάει συνεχώς
- Δεν τηρεί τους κανόνες στο παιχνίδι, δεν αναμένει τη σειρά του και δυσκολεύεται να παίξει ήσυχα στις δραστηριότητες
- Απαντά απερίσκεπτα και διακόπτει τις δράσεις ή συζητήσεις των άλλων
3. Συνδυασμένος τύπος
Πρόκειται για έναν τύπο παιδιού το οποίο συνδυάζει κάποια από τα παραπάνω χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την απροσεξία, την παρορμητικότητα και την υπερκινητικότητα.
Γενικά πρέπει να αναφερθεί πως η εικόνα των παιδιών με ΔΕΠ-Υ διαφέρει καθώς είναι ευρύ το φάσμα των συμπτωμάτων που παρουσιάζουν. Ποικίλες μπορεί να είναι οι συμπεριφορές ακόμα και του ίδιου του παιδιού μέσα στην ημέρα. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ έχουν φυσιολογική συνήθως νοημοσύνη.
Υπάρχει όμως συννοσηρότητα της ΔΕΠ-Υ και με άλλες διαταραχές (μαθησιακές δυσκολίες, αναπτυξιακές διαταραχές, διαταραχές άγχους, συναισθήματος κ.α). Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι συνήθως για τα παιδιά αυτά προκύπτουν δυσκολίες στην ανάπτυξη του λόγου, στους μηχανισμούς της ανάγνωσης και γραφής αλλά και στη γενικότερη μαθησιακή διαδικασία απόκτησης νέων γνώσεων στις μεγαλύτερες τάξεις. Η κοινωνική συμπεριφορά τους χαρακτηρίζεται από ανωριμότητα, έχουν δυσλειτουργικές σχέσεις και συχνά πρόκειται για παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση, αυξημένα επίπεδα άγχους και συναισθηματικές δυσκολίες. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να συνυπάρχουν προβλήματα εναντιωματικής συμπεριφοράς, παράβασης κανόνων και επιθετικότητας.
Διάγνωση & Αξιολόγηση
Εφόσον κριθεί αναγκαίο είναι σημαντικό τα παιδί να αξιολογηθεί σωστά και να αντιμετωπισθούν οι δυσκολίες που παρουσιάζει βάση κλινικών οδηγιών. Προκειμένου να γίνει η διάγνωση της ΔΕΠ-Υ χρειάζεται η συνεργασία της οικογένειας και των εκπαιδευτικών με την παιδοψυχιατρική διεπιστημονική ομάδα που θα κάνει την αξιολόγηση. Έτσι μπορούν να συνεκτιμηθούν όλοι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, οι παράμετροι συμπεριφοράς του παιδιού και οι συνυπάρχουσες καταστάσεις που σχετίζονται με τη διαταραχή.
Κάθε περίπτωση ατόμου που παρουσιάζει ΔΕΠ-Υ εκφράζεται διαφορετικά γι’ αυτό και είναι σωστό να αντιμετωπιστεί με την ίδια μοναδικότητα. Η θεραπευτική προσέγγιση οφείλει να είναι πολυεπίπεδη και να περιλαμβάνει παρεμβάσεις τις οποίες πρέπει να ακολουθεί ο ασθενής αλλά και η οικογένειά του. Η ΔΕΠ-Υ είναι μια διαταραχή η οποία δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί τελείως. Μία παρέμβαση όμως που γίνεται πρώιμα από την παιδική ηλικία μπορεί να τροποποιήσει και βελτιώσει κάποια συμπτώματα προκειμένου το άτομο και η οικογένειά του να αποκτήσουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
Εάν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας παρουσιάζει τα παραπάνω συμπτώματα, μιλήστε με το ειδικό προσωπικό μας. Ελάτε στο Εργαστήρι Λογοθεραπείας Άννα Χούρλια για τη σωστή αξιολόγηση και διάγνωση του παιδιού σας. Καλέστε μας στο 2410 627 755.
